Gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể với chức năng chuyển hóa và thải độc. Nắm được nguyên nhân gây men gan tăng cao, triệu chứng và theo dõi sát sao các chỉ số để đưa ra cách chữa trị phù hợp sẽ giúp ngăn chặn nhiều biến chứng nguy hiểm. Để tìm hiểu rõ hơn về cơ quan này cũng như nguyên nhân cũng giải pháp kiểm soát men gan, mời bạn theo dõi bài viết dưới đây!
Vai trò của gan trong cơ thể
Gan là cơ quan nằm bên phải của bụng. Gan khỏe mạnh thường có màu nâu đỏ và cảm giác đàn hồi khi chạm vào. Gan gồm có 2 phần lớn là: Thùy trái và thùy phải. Dưới gan có túi mật, tuyến tụy và một phần ruột. Các cơ quan này phối hợp chặt chẽ với nhau để tiêu hóa thức ăn.
Gan có vai trò quan trọng trong cơ thể
Gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, đảm nhiệm nhiều chức năng khác nhau như:
Chuyển hóa các chất
Gan tiếp nhận các chất dinh dưỡng từ cơ quan tiêu hóa thông qua tĩnh mạch cửa gan. Lúc này, gan sẽ thực hiện chức năng phá hủy cấu trúc và chuyển hóa một số chất về dạng đơn giản nhất.
Giải độc
Gan có chức năng chuyển hóa chất độc về dạng không độc hoặc ít độc với cơ thể. Ví dụ như: Gan chuyển hóa amoniac độc hại thành urê, sau đó giải phóng chất này vào máu tới thận và đào thải ra ngoài qua nước tiểu. Đồng thời, gan còn chịu trách nhiệm loại bỏ rượu ra khỏi máu, giảm những ảnh hưởng tiêu cực của rượu lên hệ thần kinh và nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Dự trữ
Gan là cơ quan có tác dụng dự trữ nhiều chất:
- Chuyển đổi glucose trong máu về dạng glycogen để dự trữ, duy trì đường huyết ổn định.
- Lưu trữ vitamin tan trong dầu, các khoáng chất như đồng, sắt và giải phóng khi cần thiết.
Tạo mật
Gan là cơ quan tạo ra mật. Mỗi ngày, có tới 800 - 1000ml mật được tiết ra mỗi ngày được vận chuyển qua các ống mật và chảy vào ruột non.
Kiểm soát protein huyết tương
Gan sản xuất protein huyết tương và cũng là nơi phân giải các protein này. Từ đó, duy trì nồng độ ổn định các protein trong máu. Đây cũng là cơ quan sản xuất nhiều protein khác trong cơ thể.
Vai trò trong hệ thống miễn dịch
Gan là cơ quan sản xuất một số yếu tố của hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Không chỉ vậy, đây cũng là cơ quan tạo ra các protein chịu trách nhiệm cho quá trình đông máu, ngăn chặn sự tấn công của vi khuẩn tới khu vực bị tổn thương.
Có thể thấy, gan có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể của chúng ta. Đảm nhận nhiều chức năng cùng lúc khiến gan trở thành một trong những cơ quan rất dễ bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Nguyên nhân gây men gan cao
Men gan là tên gọi chung của 2 enzyme đặc hiệu ở gan là GOT và GPT. Đây là chỉ số đặc hiệu để chẩn đoán tình trạng bệnh lý xảy ra ở gan. Bình thường, chỉ số này dao động trong khoảng từ 0 - 40U/L. Tuy nhiên, khi men gan tăng cao, chứng tỏ đã có những tổn thương xảy ra ở cơ quan này. Một số nguyên nhân gây men gan cao có thể kể tới như:
Bệnh gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là bệnh xuất hiện với sự tích tụ mỡ trong gan. Phần lớn các trường hợp, gan nhiễm mỡ là hậu quả của việc sử dụng rượu được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ do rượu. Ngoài ra, gan nhiễm mỡ cũng có thể xuất hiện do những nguyên nhân khác không phải rượu. Gan nhiễm mỡ khiến bệnh nhân mệt mỏi và đau bụng nhưng lại không kèm theo triệu chứng rõ rệt. Người mắc chỉ phát hiện ra bệnh khi đi khám tổng quát với xét nghiệm men gan tăng bất thường. Trong đó, tỷ lệ GOT:GPT bằng hoặc nhiều hơn 2:1.
Gan nhiễm mỡ khiến men gan tăng cao
Viêm gan do virus
Một số chủng virus thường gặp như: A, B, C, D và E có thể là nguyên nhân gây viêm gan. Tình trạng này xuất hiện với những triệu chứng tương tự nhau, bao gồm: Đau nhức cơ, mệt mỏi, đau khớp, buồn nôn, ăn mất ngon, đau bụng, sốt, nước tiểu đậm màu, ngứa da, vàng da và mắt. Viêm gan do nhiễm độc và virus đều làm men gan tăng đặc biệt là tăng rất cao, gấp 7 - 8 lần trở lên. Trong các trường hợp viêm gan cấp tính, viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan thì lượng men gan tăng nhanh một cách đột biến, có khi lên tới 5.000U/L.
Lạm dụng rượu hoặc ma túy
Uống nhiều rượu hoặc sử dụng ma túy có thể hủy hoại tế bào gan, gây viêm gan. Triệu chứng xuất hiện tương tự các bệnh viêm gan khác. Bác sĩ có thể kiểm tra nồng độ men gan và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Gan bị tổn thương vì rượu thì chỉ số GOT thường cao từ 2 - 10 lần trong khi đó GPT sẽ tăng ít.
Xơ gan
Xơ gan là tình trạng tổn thương không hồi phục của các tế bào gan. Đây là bệnh lý tiến triển nặng khi viêm gan hay gan nhiễm mỡ không được điều trị. Xơ gan cuối cùng có thể tiến triển thành ung thư gan. Bệnh nhân gặp tình trạng mệt mỏi và ngứa da. Các kết quả xét nghiệm cận lâm sàng cho thấy, khi bị xơ gan, nồng độ một loại enzyme khác trong gan là GGT (gamma-glutamyl transpeptidase) sẽ tăng cao bất thường. Trong khi đó, tỉ số GOT/GPT > 2 với nồng độ GOT < 8 lần và GPT < 5 giới hạn bình thường trên.
Sử dụng thuốc không hợp lý
Việc sử dụng thuốc kháng sinh, tim mạch, thuốc giảm đau, thuốc giảm mỡ máu, chống trầm cảm,... bừa bãi, không đúng cách cũng có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của tế bào gan hoặc gây ngộ độc tế bào gan, dẫn đến viêm gan cấp tính, khiến men gan tăng cao.
Như vậy, sự tổn thương ở các tế bào gan thường là nguyên nhân khiến cho men gan tăng cao. Gan đóng vai trò quan trọng đối với mỗi người. Do đó, khi phát hiện các vấn đề về gan, bạn nên lựa chọn hướng điều trị phù hợp để ngăn chặn bệnh tiến triển.
Giải pháp bảo vệ gan của bạn
Từ xa xưa, dân gian đã sử dụng các loại thảo dược từ thiên nhiên để lấy lại tỉnh táo sau khi say rượu. Ngày nay, với sự phát triển của y học hiện đại, giới chuyên gia nhận thấy hiệu quả tác động của các loại thảo dược thiên nhiên vẫn còn nguyên những giá trị của nó. Sau nhiều năm miệt mài tìm tòi và nghiên cứu, các nhà khoa học đã bào chế thành công sản phẩm giải rượu sản phẩm giải rượu thảo dược. Sản phẩm xuất hiện trên thị trường với hàng loạt ưu điểm nổi trội như:
- Dạng bột hòa tan, vị chua, dễ uống, hấp thu nhanh.
- Có nguồn gốc từ thảo dược thiên nhiên, kết hợp với các vi chất cần thiết nên an toàn và lành tính.
- Giải rượu nhanh, bảo vệ tế bào gan trước tác động tiêu cực do rượu gây ra.
Hiệu quả của sản phẩm giải rượu thảo dược có được là do sự kết hợp của các thành phần có trong công thức. Cụ thể:
Cao lá sắn dây: Sắn dây có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tăng chức năng gan. Dân gian thường sử dụng bột sắn dây trong các bài thuốc giúp giải rượu, chữa ngộ độc rượu. Hoạt chất daidzein trong sắn dây làm giảm hàm lượng rượu trong máu và rút ngắn thời gian ngủ do rượu gây nên. Bên cạnh đó, flavon toàn phần của sắn dây có tác dụng hạ huyết áp do làm giãn mạch ngoại biên, giảm trở lực tuần hoàn não, tăng lưu thông máu. Tác dụng có lợi của hoạt chất puerarin trong sắn dây trên các mục đích y học khác nhau là do phổ rộng tính chất dược lý của nó như: Giãn mạch, bảo vệ tim mạch, thần kinh, chống oxy hóa, kháng viêm, giảm cảm giác thèm rượu.
Taurine: Taurine được báo cáo là có tác dụng giảm bớt cảm giác thèm rượu sau khi cai nghiện. Đây là chất đã được chứng minh có tác dụng tăng đào thải ethanol. Cụ thể, theo nghiên cứu này, ở chuột được bổ sung taurine, tỷ lệ đào thải ethanol (EER) tăng đáng kể và rõ rệt ở gan sau khi tăng 2g/kg liều ethanol. Ngược lại, nồng độ rượu giảm đáng kể đã được quan sát thấy ở cả huyết tương và gan chuột.
Natri succinate: Succinate là thành phần thiết yếu của chu trình krebs hay axit citric. Vì vậy, việc bổ sung succinate giúp tăng cường năng lượng cho cơ thể, từ đó giảm tình trạng mệt mỏi do rượu gây ra. Ngoài ra, axit succinic cũng giúp củng cố hệ thống miễn dịch, có tác dụng tương tự như chất trung gian hóa học giúp tăng cường hoạt hóa các tế bào sao ở gan, ngăn chặn gan bị tổn thương thêm.
Cao cà gai leo: Theo y học cổ truyền, cà gai leo có vị hơi the, đắng, tính ấm, giúp tiêu độc. Dân gian sử dụng để giải rượu, chữa ngộ độc rượu. Các hoạt chất alkaloids, flavonoids trong cà gai leo có tác dụng chống oxy hóa, phân hủy gốc tự do, bảo vệ tế bào (đặc biệt là tế bào gan) tránh khỏi tổn thương do tác hại của rượu, bia. Ngoài ra, cà gai leo còn giúp chống viêm gan, giảm men gan, tăng chức năng gan và ức chế sự phát triển xơ gan.
Vitamin B6: Tham gia vào quá trình chuyển hóa các acid amin trong cơ thể, bao gồm tổng hợp taurine trong mật, giúp an thần và hợp chất serotonin có tác dụng làm giảm cảm giác hồi hộp, lo sợ. Không chỉ vậy, vitamin B6 còn tham gia quá trình loại CO2 của acid amin và liên quan đến cân bằng năng lượng trong cơ thể. Hơn nữa, vitamin B6 là chất chống oxy hóa mạnh, cạnh tranh với carotenoids hoặc tocopherols giúp làm dịu các loại oxy phản ứng. Do đó, đây là chất đem lại hiệu quả trong cải thiện các triệu chứng khi say rượu.
Acid citric: Khi sử dụng rượu, lượng đường huyết suy giảm gây ra tình trạng mệt mỏi do các tế bào não không có năng lượng hoạt động. Lúc này, sự có mặt của acid citric trực tiếp khởi động chu trình krebs mà không cần các giai đoạn trước đó. Điều này giúp cung cấp năng lượng kịp thời cho các tế bào não hoạt động và giảm nhanh triệu chứng mệt mỏi cũng như nôn nao, bồn chồn sau khi uống rượu.
Vitamin C: Với khả năng giảm đáng kể tổn thương gan do sử dụng rượu bằng cách giảm peroxy hóa, vitamin C bảo vệ chống lại tổn thương và rối loạn chức năng gan. Bên cạnh đó, vitamin C chống oxy hóa bằng cách trung hòa gốc tự do sản sinh ra từ các phản ứng chuyển hóa, nhờ đó bảo vệ được tính toàn vẹn của màng tế bào. Vitamin C còn tăng tạo interferon, làm giảm nhạy cảm của cơ thể với histamin, chống stress nên giúp tăng cường sức đề kháng khi nhiễm khuẩn, nhiễm độc.
Bằng sự kết hợp của những thành phần trên, sản phẩm giải rượu thảo dược sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục, tỉnh táo sau khi uống rượu say, giảm nhanh triệu chứng đau đầu, mệt mỏi, bảo vệ tế bào gan cũng như các cơ quan, bộ phận khác trong cơ thể. Hãy sử dụng sản phẩm giải rượu thảo dược ngay để nhanh chóng thoát khỏi cơn say rượu, bạn nhé!
Diệp Linh
